પાકિસ્તાનમાં 8 તારીખે ચૂંટણી અને ત્યારે જ આવશે પરિણામ જાણો કેવી રીતે થાય છે ત્યા ચૂંટણી

પાકિસ્તાનમાં 8 તારીખે ચૂંટણી અને ત્યારે જ આવશે પરિણામ જાણો કેવી રીતે થાય છે ત્યા ચૂંટણી

ભારતના પાડોશી દેશ પાકિસ્તાનમાં 8મી ફેબ્રુઆરીએ સામાન્ય ચૂંટણી છે. ગરીબી, આતંકવાદ અને નબળા રાજકીય માહોલના સંદર્ભમાં યોજાનારી આ ચૂંટણી પર દુનિયાની નજર છે. બોમ્બ વિસ્ફોટો અને આતંકવાદી હુમલાના પડછાયા હેઠળ યોજાઈ રહેલી આ ચૂંટણીમાં નવાઝ શરીફ અને બિલાવલ ભુટ્ટો વડાપ્રધાન પદના પ્રબળ દાવેદાર છે, જ્યારે પાકિસ્તાનની જનતા ઈમરાન ખાનને પ્રથમ પસંદગી તરીકે જુએ છે. પરંતુ ઈમરાન ખાન સંપૂર્ણપણે રાજકીય દાવપેચમાં વ્યસ્ત છે. તેમના પર એટલા મામલાઓ લગાવવામાં આવ્યા છે કે તેઓ જેલમાંથી બહાર આવીને ચૂંટણી લડી શકતા નથી.આટલું જ નહીં તેમની પાર્ટી પણ ખંડિત થઈ ગઈ છે. ચૂંટણી લડનારાઓને જેલમાં ધકેલી દેવામાં આવે છે અથવા ધમકાવવામાં આવે છે. ઈમરાનની પાર્ટીએ ચૂંટણી ચિહ્ન ‘બલ્લા’ માંગ્યું હતું, તે પણ મળ્યું ન હતું. આવી રાજકીય ગતિવિધિઓ વચ્ચે પડોશી દેશમાં ચૂંટણી કેવી રીતે થાય છે અને કેવી રીતે મતદાન થાય છે તે જાણવું જરૂરી છે. આ ચૂંટણી પ્રક્રિયા ભારતથી કેટલી અલગ છે. વડાપ્રધાન કેટલી બેઠકો પર ચૂંટાય છે? જાણો પાકિસ્તાનમાં ચૂંટણી પ્રક્રિયા સાથે જોડાયેલી આવી મહત્વપૂર્ણ માહિતી.

પાકિસ્તાન 8 ફેબ્રુઆરીએ સામાન્ય ચૂંટણી થશે. ભારે મુશ્કેલી સાથે ચૂંટણી પંચે 8મી ફેબ્રુઆરીની તારીખ નક્કી કરી હતી. પાકિસ્તાનમાં મતદાન માટે 26 કરોડ બેલેટ પેપર છપાયા છે. તેનું કુલ વજન લગભગ 2100 ટન છે. જ્યારે કુલ 22 કરોડની વસ્તીમાંથી 12.69 કરોડ મતદારો નવી સરકારને પસંદ કરશે.

પાકિસ્તાનમાં ચૂંટણી પ્રક્રિયા ભારતથી કેટલી અલગ છે?
આજે પણ પાકિસ્તાનમાં બેલેટ પેપર પર ચૂંટણી થાય છે. જ્યારે ભારતમાં ઈવીએમનો ઉપયોગ લાંબા સમયથી થઈ રહ્યો છે. આ કારણે પાકિસ્તાનમાં ચૂંટણીમાં બૂથ કેપ્ચરિંગની ઘટનાઓ સામાન્ય છે. એટલું જ નહીં, અશાંત ખૈબર પખ્તુનખ્વામાં 80 ટકા મતદાન મથકો અત્યંત સંવેદનશીલ છે. હવે પાકિસ્તાનમાં સવાલ એ ઉઠે છે કે ઈવીએમથી ચૂંટણી કેમ નથી કરાવવામાં આવતી? હકીકતમાં જ્યારે ઈમરાન ખાન પાકિસ્તાનના પીએમ હતા ત્યારે તેમણે ઈવીએમ દ્વારા ચૂંટણી કરાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. આ માટે ઈમરાનની સરકારે 2 મે 2021ના રોજ ઈવીએમ દ્વારા મતદાન માટે સંસદમાં પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યો હતો, પરંતુ પાકિસ્તાનના 11 વિપક્ષી દળોના સાંસદોએ આ પ્રસ્તાવનો જોરદાર વિરોધ કર્યો હતો.

પાકિસ્તાનમાં ચૂંટણીના પરિણામો એક જ દિવસમાં આવે છે, કેવી રીતે?
પાકિસ્તાનમાં, બેલેટ પેપર દ્વારા મતદાન કર્યા પછી પણ, મતદાનના દિવસે જ ગણતરી કરવામાં આવે છે અને સામાન્ય રીતે પરિણામો જાહેર કરવામાં આવે છે. આ સૌથી મોટો પ્રશ્ન છે. કારણ કે પાકિસ્તાનની વસ્તીમાં વોટ આપનારા કરોડો લોકો છે. આવી સ્થિતિમાં, એક જ દિવસમાં પરિણામ આવવા પાછળનું કારણ એ છે કે અધિકારીઓ મતદાન મથક પર જ મતની ગણતરી કરે છે અને ચૂંટણીના દિવસે મોડી રાત સુધી પરિણામ જાહેર કરવામાં આવે છે. જ્યારે ભારતમાં, જ્યારે બેલેટ પેપર દ્વારા ચૂંટણીઓ યોજાતી હતી, ત્યારે મતપેટીઓ સીલ કરીને જિલ્લા મથકે લઈ જવામાં આવતી હતી. આ પછી મતગણતરી થઈ, પરંતુ પાકિસ્તાનમાં એવું નથી. ત્યાં મતદાન બાદ બુથ પર જ મતગણતરી કરવામાં આવે છે. જોકે, પરિણામ સમયસર ન આવે તો પણ રિટર્નિંગ ઓફિસરે ચૂંટણી પંચને લેખિત માહિતી આપવાની હોય છે.

પાકિસ્તાનમાં કેટલી સીટો મેળવીને સરકાર બની?
ભારતની જેમ પાકિસ્તાનમાં પણ સામાન્ય ચૂંટણીઓ યોજાય છે. પરંતુ ભારત કરતાં નાનો દેશ હોવાને કારણે અને વસ્તી ઓછી હોવાને કારણે, અહીં ભારતની 543 સીટોની સરખામણીમાં સીટોની સંખ્યા ઓછી છે. પાકિસ્તાનમાં કુલ 342 બેઠકો છે, જેમાંથી 272 બેઠકો સીધી રીતે ચૂંટાય છે, જ્યારે 70 સભ્યો ખાસ ચૂંટાયેલા છે. જેમાંથી 60 સીટો પહેલાથી જ મહિલાઓ માટે અનામત છે. 8 ફેબ્રુઆરીએ યોજાનારી ચૂંટણીમાં જનતા નેશનલ એસેમ્બલી માટે મતદાન કરશે. જેમાં પાકિસ્તાનની નેશનલ એસેમ્બલીના 272 સાંસદો ચૂંટાશે. ચૂંટણી પરિણામો જાહેર થયા પછી, કોઈપણ પક્ષ અથવા ગઠબંધન પાસે બહુમતી હશે, તે પક્ષ સરકાર બનાવશે.

પાકિસ્તાનમાં સરકાર બનાવવા માટે કયા પક્ષો મહત્વપૂર્ણ છે?
નવાઝ શરીફ, બિલાવલ ભુટ્ટો અને ઈમરાન ખાન, આ ત્રણ પાકિસ્તાનમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ ધ્વજ ધારકો છે. તેમાંથી ઈમરાન ખાન જેલમાં ગયો હતો. હવે નવાઝ અને બિલાવલ બાકી છે. આવી સ્થિતિમાં નવાઝ શરીફની પાર્ટી પાકિસ્તાન મુસ્લિમ લીગ-નવાઝ, પૂર્વ પીએમ ઈમરાન ખાનની પાર્ટી પાકિસ્તાન તહરીક-એ-ઈન્સાફ (પીટીઆઈ) અને બિલાવલ ભુટ્ટોની પાકિસ્તાન પાર્ટી પીપલ્સ પાર્ટી. આ ત્રણેય પક્ષોના ઉમેદવારો વચ્ચે જંગ જામશે.

અશાંત બલૂચિસ્તાનમાં ચૂંટણી જટિલ, 80% બૂથ સંવેદનશીલ
અશાંત બલૂચિસ્તાનમાં શાંતિપૂર્ણ અને સુચારુ ચૂંટણી યોજવી મુશ્કેલ કામ છે. અહીંના 80 ટકા મતદાન મથકો અત્યંત સંવેદનશીલ છે. બલૂચિસ્તાનમાં કુલ 5,028 મતદાન મથકોમાંથી માત્ર 961 એટલે કે લગભગ 19 ટકા સામાન્ય છે.

બલૂચિસ્તાનના ગૃહ પ્રધાન ઝુબેર જમાલીએ પ્રાંતમાં ચૂંટણીને લઈને કહ્યું કે બલૂચિસ્તાનમાં સુરક્ષા દળો, સંસ્થાઓ, સરકારી કર્મચારીઓ અને નાગરિકો પર હુમલાના પ્રયાસોને ધ્યાનમાં રાખીને મતદાનના દિવસે સુરક્ષા ખૂબ જ કડક રહેશે. બલૂચિસ્તાનમાં કુલ 5,028 મતદાન મથકો છે. તેમાંથી માત્ર 961ને જ જનરલ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે. આ સિવાય 2,337 મતદાન મથકો ‘સંવેદનશીલ’ અને 1,730ને અતિસંવેદનશીલ જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. મતદાન મથકો પર સુરક્ષા દળોની તૈનાતી વધારી દેવામાં આવી છે. ખાસ કરીને સંવેદનશીલ અને અતિસંવેદનશીલ વિસ્તારોમાં. ઘણા વિસ્તારોમાં ઈન્ટરનેટ સેવા પણ બંધ રહેશે.

નવાઝ શરીફને પાકિસ્તાનમાં સરકાર ચલાવવાનો અગાઉનો અનુભવ છે. તેઓ અટલજીના સમયમાં પાકિસ્તાનના પીએમ હતા અને પીએમ મોદીના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન પણ હતા. જોકે, ભ્રષ્ટાચારના આરોપો બાદ તેમણે દેશ છોડી દીધો હતો. જ્યારે તેમના નાના ભાઈ શહેબાઝ શરીફ વડા પ્રધાન બન્યા, ત્યારે તેઓ 4 વર્ષનો દેશવાસ ભોગવીને લંડનથી તેમના વતન પાકિસ્તાન પરત ફર્યા હતા. હવે તેઓ તેમની પાર્ટી તરફથી પીએમ પદના ઉમેદવાર છે અને વડાપ્રધાન પદના સૌથી શક્તિશાળી ઉમેદવાર છે.

બિલાવલ ભુટ્ટોને તેમના માતા-પિતા પાસેથી રાજકારણ વારસામાં મળ્યું છે. માતા બેનઝીર ભુટ્ટો પણ પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન રહી ચૂક્યા છે. તેમના પિતા આસિફ અલી ઝરદારી પાકિસ્તાનના રાષ્ટ્રપતિ રહી ચૂક્યા છે. પરંતુ તેમ છતાં તેમના શબ્દો, નિવેદનો અને કાર્યોમાં એટલી પરિપક્વતા દેખાતી નથી. શાહબાઝ સરકારમાં વિદેશ મંત્રી રહી ચૂકેલા બિલાવલ ભુટ્ટો પોતાના બેફામ નિવેદનોને કારણે ઘણી વખત ટીકાનો શિકાર બન્યા હતા.

ઈમરાન ખાનની એક મોટી ખાસિયત એ છે કે તેઓ પાકિસ્તાનના જાહેર નેતા તરીકે જાણીતા હતા. દેખીતી રીતે, તેણે રાજકારણમાં ક્રિકેટર તરીકે જે ખ્યાતિ મેળવી તેનો લાભ ઉઠાવ્યો. જો કે આ પઠાણ નેતાએ પાયાની રાજનીતિ દ્વારા લોકોના દિલમાં સ્થાન બનાવ્યું હતું, પરંતુ પીએમ બન્યા પછી તેઓ ભ્રષ્ટાચાર અને અંગત જીવનને લઈને એવા વિવાદોમાં ફસાઈ ગયા કે તેમના પર ઘણા કેસ લગાવવામાં આવ્યા. તે ભ્રષ્ટાચારના આરોપમાં જેલમાં છે. લોકો તેને કેમ પસંદ કરે છે, આ પ્રશ્ન ઘણો છે. વાસ્તવમાં, પહેલીવાર ઈમરાન ખાને સેના વિરુદ્ધ બોલવાની ‘હિંમત’ કરી. આથી સેના અને વિપક્ષી પાર્ટી એટલે કે શાહબાઝ સરકારની મિલીભગતથી તેને નબળો પાડીને જેલમાં મોકલી દેવામાં આવ્યો. તેમની પાર્ટીના કાર્યકરોને પણ તોડવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં જનતા જેને ઈચ્છતી હતી તે પીએમ પદની રેસમાંથી બહાર થઈ ગયા. પક્ષ પણ વિખેરાઈ ગયો.